Δοθέντος ότι βιοπορίζομαι περίπου 35 χρόνια στις παρυφές των εμπορευματικών μεταφορών, θέλοντας και μη βίωσα τις εξελίξεις σ΄ αυτόν τον χώρο από τη μεταπολίτευση και εδώ. Βλέποντας λοιπόν τα πράγματα από μέσα διατυπώνω δίχως επιφύλαξη την παρατήρηση ότι στις τέσσερις αυτές δεκαετίες οι επιλογές των ελληνικών κυβερνήσεων συνέπεσαν (τουλάχιστον) ως προς το να ευνοηθεί η χερσαία, οδική εμπορική μεταφορά –που ασκείται κατά 100% από φορείς ιδιωτικής πρωτοβουλίας – σε βάρος της ....σιδηροδρομικής αλλά και της αεροπορικής, που οι φορείς τους ήταν κρατικές επιχειρήσεις- μονοπώλια. Όλες οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις εφάρμοσαν πολιτικές απαξίωσης του κρατικού σιδηροδρόμου με αποτέλεσμα, πλην των άλλων, να τον βγάλουν εκτός παιχνιδιού εμπορευματικών μεταφορών. Κατ΄ αναλογία το ίδιο ακριβώς έγινε και με την αεροπορική μεταφορά, αφού μέχρι προχτές η ΟΑ ήταν κρατικό μονοπώλιο. Έτσι οι δύο αυτές, πέραν κάθε αμφισβήτησης, κερδοφόρες, κρατικές μονοπωλιακές επιχειρήσεις κατέληξαν σε χρεοκοπία και σε (ή υπό) εκποίηση. Αυτό είναι ατυχώς το διαχρονικό αποτέλεσμα της διαχείρισης των φόρων του ελληνικού λαού από τις κυβερνήσεις των τελευταίων 30 χρόνων ως προς τους κρατικούς φορείς εμπορευματικής μεταφοράς.
Μπορώ να διαβεβαιώσω πως στη δεκαετία 85 -95 τόσο ο ΟΣΕ όσο και η ΟΑ μόνο από τη δική μου επαγγελματική δραστηριότητα μετέφεραν καθημερινά δεκάδες τόνους εμπορευμάτων της κατηγορίας «ταχυμεταφοράς» και είμαι σε θέση να υπολογίζω ότι αυτός ο όγκος αντιπροσώπευε λιγότερο από το 1% του όγκου εμπορευμάτων που καθημερινά διακινούσαν. Μιλάμε δηλαδή για έναν όγκο εμπορευματικής μεταφοράς αξιολογότατο από πλευράς εισφοράς εσόδων στις κρατικές αυτές επιχειρήσεις. Το έργο αυτό χάθηκε ολοκληρωτικά! Και δεν θα μπορούσε να μη χαθεί, όταν όχι μόνο δεν βελτιώνονταν οι υποδομές, αλλά, είτε συνειδητά είτε από απάθεια, διαλύονταν και κατέρρεαν όσες υπήρχαν. Ο ΟΣΕ, για παράδειγμα, συνέχιζε να κάνει φορτοεκφορτώσεις με χειράμαξες φτιαγμένες στα χρόνια του Κολοκοτρώνη, ενώ για τις φορτοεκφορτώσεις στην ΟΑ έπρεπε να είναι ευνοϊκές οι καιρικές συνθήκες, τουλάχιστον να μη βρέχει, γιατί σε τέτοια περίπτωση τα εμπορεύματα γίνονταν σούπα εξαιτίας του υπαίθριου της διαδικασίας φορτοεκφόρτωσης. Δεν σταμάτησαν βέβαια να γίνονται «επενδύσεις» από τον κρατικό προϋπολογισμό τόσο στην ΟΑ όσο και στον ΟΣΕ, όμως οι επενδύσεις αυτές αφορούσαν γραφεία, μελέτες, φιέστες, τελετές, θυγατρικές εταιρείες για να διοριστούν (βολευτούν) ημέτεροι, ακατάλληλο υλικό επιφανών προμηθευτών ..., ακόμα και τρένα πιο φαρδιά από τις ράγες. Μπόχα μίζας και ρεμούλας.
Η πολιτική (κυβερνητική) ευθύνη του τομέα των μεταφορών ασκήθηκε από διάφορους φελλούς ή βαρίδια στα ψηλότερα πόστα (υπουργουφυπουργών), σαν και κείνο τον ανεκδιήγητο τύπο που βάφτισε τη μίζα που πήρε από τη Siemens σε συνήθη προεκλογική «χορηγία». Από ανεπάγγελτους δικηγόρους, γιατρούς ή οδοντογιατρούς (…καλή ώρα), που μάζεψαν γύρω τους ένα ασκέρι λιμοκοντόρους- τρωκτικά και όλοι μαζί έκαναν αυτό που ξέρουν καλά, δηλαδή εξυπηρέτηση της πελατείας (ψηφοφόρων) τους και των «χορηγών» τους. Γέμισαν τα γραφεία των κρατικών επιχειρήσεων με άχρηστο «διοικητικό» προσωπικό και τις αποθήκες τους με άχρηστο πλην καλοπληρωμένο υλικό. Τα συνδικάτα έγιναν παρατάξεις που ενίοτε «συνδιοικούσαν», φτιάχνοντας συνάμα κλάκες χειροκροτητών. Ένας απίστευτα μεγάλος αριθμός ανθρώπων προσλήφθηκε καταχρηστικά στις επιχειρήσεις αυτές μέσω της γνωστής οδού των πολιτικών γραφείων, ενώ αναπτύχθηκε μια απίθανης σύλληψης τεχνογνωσία «κατακτήσεων» εργασιακών δικαιωμάτων, ντοκουμενταρισμένη από ένα δαιδαλώδες επιδοματικό παζλ για τη διαμόρφωση των αμοιβών επιλεγμένων ομάδων «εργαζομένων».
Μέσα σε τέτοιες συνθήκες απαξίωσης των δημόσιων μεταφορών και των υποδομών έκαναν πάρτι το ολιγοπώλιο των εργολάβων «δημοσίων» έργων (εν προκειμένω δρόμων και διοδίων) και οι συντεχνίες των «δημοσίων» μεταφορέων. Είδα διαχρονικά ως αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας ΟΛΕΣ τις κυβερνήσεις να κλείνουν με αναίδεια το μάτι στα «συνδικάτα» (συντεχνίες) των μεταφορέων δημόσιας χρήσης. Τόσο ξεδιάντροπα που μπορεί να βρει κανένας αναρτημένο ένα πλήθος από δηλώσεις εκπροσώπων του συντεχνιών με περιεχόμενο του τύπου «δεν μας κουνάει κανείς», «εμείς βγάζουμε κυβέρνηση» κτλ. Οι δηλώσεις αυτές δεν ήταν καθόλου αυθαίρετες. Απηχούσαν την αντίληψη που οι ίδιοι οι μεταφορείς δικαιολογημένα είχαν αποκομίσει για την εμβέλεια των συντεχνιών τους. Πριν από μερικά χρόνια μου ζητήθηκε στα πλαίσια μιας ημερίδας της ΕΕΤΤ να απαντήσω στο θέμα - ερώτημα «Ταχυμεταφορές & Εμπορευματικές Μεταφορές: Σύγκρουση ή κοινή πορεία;». Αν και όφειλα να κινηθώ στα πλαίσια μιας καθωσπρέπει εισήγησης, ωστόσο διατύπωσα γραπτά και τεκμηρίωσα προφορικά την εκτίμηση ότι: «Τα σύνορα ανοίγουν και για τα φορτηγά Δημόσιας Χρήσης. Και ανοίγουν προς τα μέσα … Ας έχουν όλοι υπόψη τους ότι οι διεθνείς επιχειρήσεις δεν υπακούουν σε εθνικές αρχές και νόμους αλλά σε διεθνείς...». Δυο χρόνια αργότερα ένας εκ των και σήμερα πρωταγωνιστών – εκπροσώπων των ΦΔΧ, με την ευκαιρία μιας συνάντησης στο ΥΜΕ, μου πέταξε αναιδέστατα: «γράφε εσύ τις μαλακίες σου, αλλά εμείς σας στριμώξαμε στα 20 κιλά και άμα κουνηθείτε θα σας εξαφανίσουμε, γιατί πολύ μας τα πρήξατε», αναφερόμενος στη διάταξη που περιόριζε το δικαίωμα μεταφοράς για τις επιχειρήσεις ταχυμεταφορών σε αντικείμενα μέχρι 20 κιλά βάρος και που μόλις είχε γίνει «νόμος του κράτους» επί υπουργίας στο ΥΜΕ κάποιου ονόματι Λιάπη. Τι κι αν προσπάθησα να του εξηγήσω ότι κάνει λάθος και γιατί. Κουβέντα δεν έπαιρνε, αφού κιόλας είχε την ευχέρεια με ύφος καρδιναλίου να κουνάει το δάχτυλο σε κάποιον τότε γενικό γραμματέα του ΥΜΕ λες και ήταν υπάλληλός του. Ούτε που μπορούσε να σκεφτεί πως τρία χρόνια μετά θα χοροπηδούσε σαν χουλιγκάνος διαμαρτυρόμενος μπροστά στη Βουλή με μια ελληνική σημαία στην πλάτη. Ούτε που πέρναγε από το μυαλό του ότι σε λίγο δεν θα έκανε κουμάντο στις μεταφορές ο υπουργός μεταφορών και το σινάφι του, πάνω στον οποίο ασκούσε καταλυτική πίεση, αλλά κάποιος ευρωμανδαρίνος άγνωστης προέλευσης και δυσανάγνωστων προθέσεων.
Ότι οι άδειες ΦΔΧ δόθηκαν στο σύνολό τους επί δικτατορίας είναι γενικά γνωστό, όπως γνωστό είναι επίσης ότι δόθηκαν τζάμπα σε εκλεκτούς υποστηρικτές του καθεστώτος, που βέβαια κανένα πρόβλημα δεν είχαν να γίνουν επίσης υποστηρικτές και της επόμενης πολιτικής κατάστασης, στο μέτρο που αυτή δεν αμφισβήτησε τις προνομίες τους. Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι πως οι άδειες αυτές δημιούργησαν ένα μαύρο χρηματιστήριο. Μια κλίκα «αδειούχων» καθόριζε την προσφορά και τη ζήτηση. Ανέβαζε τη ζήτηση και πουλούσε τις άδειες (μαύρα εννοείται) 100, για να ρίξει αργότερα τη ζήτηση και να τις ξαναγοράσει 70, για να τις πουλήσει αργότερα πάλι 100. Και ξανά το ίδιο. Το ιδιότυπο αυτό χρηματιστήριο δεν ήταν ούτε καν κοινό μυστικό, παιζόταν φόρα παρτίδα χωρίς ποτέ καμία κυβέρνηση και κανένα υπουργείο να πάρει κάποιο μέτρο. Αυτοί που δεν πήραν κανένα μέτρο και αυτοί που θησαύρισαν από το χρηματιστήριο αδειών έχουν ασφαλώς την αποκλειστική ευθύνη για την επερχόμενη καταστροφή χιλιάδων αυοαπασχολουμένων επαγγελματιών φορτηγατζήδων που χρεώθηκαν για να αγοράσουν μια άδεια και τώρα βλέπουν να τους μένει μόνο το γραμμάτιο στην τράπεζα.
Αύριο μεθαύριο οι έμποροι αδειών - εκπρόσωποι των ΦΔΧ με τις δεκάδες άδειες ο καθένας θα αποχωρήσουν από τα «μπλόκα» των δρόμων εκφέροντας αγωνιστικές και πατριωτικές κορώνες. Ξοπίσω θα φύγουν αναγκαστικά και οι φορτηγατζήδες. Για τους περισσότερους από τους πρώτους (δηλαδή τους λίγους που κατέχουν δεκάδες άδειες ο καθένας) η απελευθέρωση σημαίνει ενδυνάμωση της επιχειρηματικής τους θέσης αλλά για τους δεύτερους (τους πολλούς δηλαδή) απελευθέρωση σημαίνει το ισοδύναμο μισθωτής εργασίας, δηλαδή κυνήγι του μεροκάματου...
Τέλος, νομίζω πως, όσοι από αφέλεια ή σκοπιμότητα απέδωσαν στον ξεσηκωμό των ΦΔΧηδων έως και χαρακτηριστικά εγερτηρίου γενικού ξεσηκωμού για την ανατροπή της τρέχουσας πολιτικής και οικονομικής κατάστασης είτε είναι προφανώς ανιστόρητοι, οπότε εκφράζουν απλώς ονειρώξεις, είτε ψαρεύουν σε θολά νερά αναζητώντας καινούργιους πολιτικούς συμμάχους και κομματικούς πελάτες.
Μπορώ να διαβεβαιώσω πως στη δεκαετία 85 -95 τόσο ο ΟΣΕ όσο και η ΟΑ μόνο από τη δική μου επαγγελματική δραστηριότητα μετέφεραν καθημερινά δεκάδες τόνους εμπορευμάτων της κατηγορίας «ταχυμεταφοράς» και είμαι σε θέση να υπολογίζω ότι αυτός ο όγκος αντιπροσώπευε λιγότερο από το 1% του όγκου εμπορευμάτων που καθημερινά διακινούσαν. Μιλάμε δηλαδή για έναν όγκο εμπορευματικής μεταφοράς αξιολογότατο από πλευράς εισφοράς εσόδων στις κρατικές αυτές επιχειρήσεις. Το έργο αυτό χάθηκε ολοκληρωτικά! Και δεν θα μπορούσε να μη χαθεί, όταν όχι μόνο δεν βελτιώνονταν οι υποδομές, αλλά, είτε συνειδητά είτε από απάθεια, διαλύονταν και κατέρρεαν όσες υπήρχαν. Ο ΟΣΕ, για παράδειγμα, συνέχιζε να κάνει φορτοεκφορτώσεις με χειράμαξες φτιαγμένες στα χρόνια του Κολοκοτρώνη, ενώ για τις φορτοεκφορτώσεις στην ΟΑ έπρεπε να είναι ευνοϊκές οι καιρικές συνθήκες, τουλάχιστον να μη βρέχει, γιατί σε τέτοια περίπτωση τα εμπορεύματα γίνονταν σούπα εξαιτίας του υπαίθριου της διαδικασίας φορτοεκφόρτωσης. Δεν σταμάτησαν βέβαια να γίνονται «επενδύσεις» από τον κρατικό προϋπολογισμό τόσο στην ΟΑ όσο και στον ΟΣΕ, όμως οι επενδύσεις αυτές αφορούσαν γραφεία, μελέτες, φιέστες, τελετές, θυγατρικές εταιρείες για να διοριστούν (βολευτούν) ημέτεροι, ακατάλληλο υλικό επιφανών προμηθευτών ..., ακόμα και τρένα πιο φαρδιά από τις ράγες. Μπόχα μίζας και ρεμούλας.
Η πολιτική (κυβερνητική) ευθύνη του τομέα των μεταφορών ασκήθηκε από διάφορους φελλούς ή βαρίδια στα ψηλότερα πόστα (υπουργουφυπουργών), σαν και κείνο τον ανεκδιήγητο τύπο που βάφτισε τη μίζα που πήρε από τη Siemens σε συνήθη προεκλογική «χορηγία». Από ανεπάγγελτους δικηγόρους, γιατρούς ή οδοντογιατρούς (…καλή ώρα), που μάζεψαν γύρω τους ένα ασκέρι λιμοκοντόρους- τρωκτικά και όλοι μαζί έκαναν αυτό που ξέρουν καλά, δηλαδή εξυπηρέτηση της πελατείας (ψηφοφόρων) τους και των «χορηγών» τους. Γέμισαν τα γραφεία των κρατικών επιχειρήσεων με άχρηστο «διοικητικό» προσωπικό και τις αποθήκες τους με άχρηστο πλην καλοπληρωμένο υλικό. Τα συνδικάτα έγιναν παρατάξεις που ενίοτε «συνδιοικούσαν», φτιάχνοντας συνάμα κλάκες χειροκροτητών. Ένας απίστευτα μεγάλος αριθμός ανθρώπων προσλήφθηκε καταχρηστικά στις επιχειρήσεις αυτές μέσω της γνωστής οδού των πολιτικών γραφείων, ενώ αναπτύχθηκε μια απίθανης σύλληψης τεχνογνωσία «κατακτήσεων» εργασιακών δικαιωμάτων, ντοκουμενταρισμένη από ένα δαιδαλώδες επιδοματικό παζλ για τη διαμόρφωση των αμοιβών επιλεγμένων ομάδων «εργαζομένων».
Μέσα σε τέτοιες συνθήκες απαξίωσης των δημόσιων μεταφορών και των υποδομών έκαναν πάρτι το ολιγοπώλιο των εργολάβων «δημοσίων» έργων (εν προκειμένω δρόμων και διοδίων) και οι συντεχνίες των «δημοσίων» μεταφορέων. Είδα διαχρονικά ως αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας ΟΛΕΣ τις κυβερνήσεις να κλείνουν με αναίδεια το μάτι στα «συνδικάτα» (συντεχνίες) των μεταφορέων δημόσιας χρήσης. Τόσο ξεδιάντροπα που μπορεί να βρει κανένας αναρτημένο ένα πλήθος από δηλώσεις εκπροσώπων του συντεχνιών με περιεχόμενο του τύπου «δεν μας κουνάει κανείς», «εμείς βγάζουμε κυβέρνηση» κτλ. Οι δηλώσεις αυτές δεν ήταν καθόλου αυθαίρετες. Απηχούσαν την αντίληψη που οι ίδιοι οι μεταφορείς δικαιολογημένα είχαν αποκομίσει για την εμβέλεια των συντεχνιών τους. Πριν από μερικά χρόνια μου ζητήθηκε στα πλαίσια μιας ημερίδας της ΕΕΤΤ να απαντήσω στο θέμα - ερώτημα «Ταχυμεταφορές & Εμπορευματικές Μεταφορές: Σύγκρουση ή κοινή πορεία;». Αν και όφειλα να κινηθώ στα πλαίσια μιας καθωσπρέπει εισήγησης, ωστόσο διατύπωσα γραπτά και τεκμηρίωσα προφορικά την εκτίμηση ότι: «Τα σύνορα ανοίγουν και για τα φορτηγά Δημόσιας Χρήσης. Και ανοίγουν προς τα μέσα … Ας έχουν όλοι υπόψη τους ότι οι διεθνείς επιχειρήσεις δεν υπακούουν σε εθνικές αρχές και νόμους αλλά σε διεθνείς...». Δυο χρόνια αργότερα ένας εκ των και σήμερα πρωταγωνιστών – εκπροσώπων των ΦΔΧ, με την ευκαιρία μιας συνάντησης στο ΥΜΕ, μου πέταξε αναιδέστατα: «γράφε εσύ τις μαλακίες σου, αλλά εμείς σας στριμώξαμε στα 20 κιλά και άμα κουνηθείτε θα σας εξαφανίσουμε, γιατί πολύ μας τα πρήξατε», αναφερόμενος στη διάταξη που περιόριζε το δικαίωμα μεταφοράς για τις επιχειρήσεις ταχυμεταφορών σε αντικείμενα μέχρι 20 κιλά βάρος και που μόλις είχε γίνει «νόμος του κράτους» επί υπουργίας στο ΥΜΕ κάποιου ονόματι Λιάπη. Τι κι αν προσπάθησα να του εξηγήσω ότι κάνει λάθος και γιατί. Κουβέντα δεν έπαιρνε, αφού κιόλας είχε την ευχέρεια με ύφος καρδιναλίου να κουνάει το δάχτυλο σε κάποιον τότε γενικό γραμματέα του ΥΜΕ λες και ήταν υπάλληλός του. Ούτε που μπορούσε να σκεφτεί πως τρία χρόνια μετά θα χοροπηδούσε σαν χουλιγκάνος διαμαρτυρόμενος μπροστά στη Βουλή με μια ελληνική σημαία στην πλάτη. Ούτε που πέρναγε από το μυαλό του ότι σε λίγο δεν θα έκανε κουμάντο στις μεταφορές ο υπουργός μεταφορών και το σινάφι του, πάνω στον οποίο ασκούσε καταλυτική πίεση, αλλά κάποιος ευρωμανδαρίνος άγνωστης προέλευσης και δυσανάγνωστων προθέσεων.
Ότι οι άδειες ΦΔΧ δόθηκαν στο σύνολό τους επί δικτατορίας είναι γενικά γνωστό, όπως γνωστό είναι επίσης ότι δόθηκαν τζάμπα σε εκλεκτούς υποστηρικτές του καθεστώτος, που βέβαια κανένα πρόβλημα δεν είχαν να γίνουν επίσης υποστηρικτές και της επόμενης πολιτικής κατάστασης, στο μέτρο που αυτή δεν αμφισβήτησε τις προνομίες τους. Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι πως οι άδειες αυτές δημιούργησαν ένα μαύρο χρηματιστήριο. Μια κλίκα «αδειούχων» καθόριζε την προσφορά και τη ζήτηση. Ανέβαζε τη ζήτηση και πουλούσε τις άδειες (μαύρα εννοείται) 100, για να ρίξει αργότερα τη ζήτηση και να τις ξαναγοράσει 70, για να τις πουλήσει αργότερα πάλι 100. Και ξανά το ίδιο. Το ιδιότυπο αυτό χρηματιστήριο δεν ήταν ούτε καν κοινό μυστικό, παιζόταν φόρα παρτίδα χωρίς ποτέ καμία κυβέρνηση και κανένα υπουργείο να πάρει κάποιο μέτρο. Αυτοί που δεν πήραν κανένα μέτρο και αυτοί που θησαύρισαν από το χρηματιστήριο αδειών έχουν ασφαλώς την αποκλειστική ευθύνη για την επερχόμενη καταστροφή χιλιάδων αυοαπασχολουμένων επαγγελματιών φορτηγατζήδων που χρεώθηκαν για να αγοράσουν μια άδεια και τώρα βλέπουν να τους μένει μόνο το γραμμάτιο στην τράπεζα.
Αύριο μεθαύριο οι έμποροι αδειών - εκπρόσωποι των ΦΔΧ με τις δεκάδες άδειες ο καθένας θα αποχωρήσουν από τα «μπλόκα» των δρόμων εκφέροντας αγωνιστικές και πατριωτικές κορώνες. Ξοπίσω θα φύγουν αναγκαστικά και οι φορτηγατζήδες. Για τους περισσότερους από τους πρώτους (δηλαδή τους λίγους που κατέχουν δεκάδες άδειες ο καθένας) η απελευθέρωση σημαίνει ενδυνάμωση της επιχειρηματικής τους θέσης αλλά για τους δεύτερους (τους πολλούς δηλαδή) απελευθέρωση σημαίνει το ισοδύναμο μισθωτής εργασίας, δηλαδή κυνήγι του μεροκάματου...
Τέλος, νομίζω πως, όσοι από αφέλεια ή σκοπιμότητα απέδωσαν στον ξεσηκωμό των ΦΔΧηδων έως και χαρακτηριστικά εγερτηρίου γενικού ξεσηκωμού για την ανατροπή της τρέχουσας πολιτικής και οικονομικής κατάστασης είτε είναι προφανώς ανιστόρητοι, οπότε εκφράζουν απλώς ονειρώξεις, είτε ψαρεύουν σε θολά νερά αναζητώντας καινούργιους πολιτικούς συμμάχους και κομματικούς πελάτες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου