Τι λέει ο Αριστοτέλης για το «σοσιαλισμό» ή τον «κομμουνισμό»!

Του Δημήτρη Λ. Στεργίου
Για όλους εκείνους που ορέγονται ή προβληματίζονται για την έννοια ή την ουσία του «σοσιαλισμού» ή του «κομμουνισμού», υπάρχει απάντηση του Αριστοτέλη και μάλιστα με ισχυρά κοινωνικά, οικονομικά και ανθρώπινα επιχειρήματα. Την απάντηση αυτή μπορεί να τη βρει κανείς στο Βιβλίο «Πολιτικά» (Βιβλίο Β, 1) του Αριστοτέλη, όπου αναλύεται το θέμα αυτό με την ανάλυση δύο συστημάτων διακυβέρνησης μιας πόλης - κράτους, δηλαδή της «κοινοκτημοσύνης» και της....
«ιδιοκτησίας». Διερωτάται, λοιπόν, ο Αριστοτέλης: «Ποιο από τα δύο είναι καλύτερο να εφαρμόσει η πόλη που πρόκειται να κυβερνηθεί σωστά και ποιο το χειρότερο: να υπάρχει κοινοκτημοσύνη ή άλλα να είναι κοινά κι άλλα όχι; Είναι ενδεχόμενο οι πολίτες να μοιράζονται μεταξύ τους και τα παιδιά τους και τις γυναίκες τους και τα αποκτήματα;» 
Στις ερωτήσεις αυτές δίνει την πρώτη απάντηση ο ίδιος ο Αριστοτέλης, τονίζοντας ότι «παρουσιάζει πολλές δυσκολίες το να είναι οι γυναίκες κοινές για όλους». Αλλά, πέρα από αυτό προχωρεί στην απαρίθμηση πολλών επιχειρημάτων, με τα οποία καταδεικνύεται ότι το σύστημα της «κοινοκτημοσύνης παρουσιάζει διάφορες δυσκολίες» και ότι «το ισχύον σύστημα, αν μάλιστα βελτιωθεί με χρηστά ήθη και σωστούς νόμους, θα γίνει πολύ καλύτερο, διότι θα συγκεντρώσει ό,τι καλό έχουν και τα δύο συστήματα, δηλαδή και της κοινοκτημοσύνης και της ατομικής ιδιοκτησίας». 
Τα κυριότερα επιχειρήματα, που απαριθμεί ο Αριστοτέλης και που έχουν αιώνια αξία και επιβεβαίωση, είναι τα εξής:

1. «Η πόλη δεν μπορεί να είναι από τη φύση της μία, όπως υποστηρίζεται, κι ότι εκείνο που λέγεται ότι είναι μέγιστο αγαθό για τις πόλεις τις καταλύει, ενώ εκείνο που ανήκει στον καθένα χωριστά σώζει τον καθένα…» 
2. «Ο,τι είναι κοινό σε πολλούς φροντίζεται λιγότερο, γιατί ο καθένας φροντίζει κυρίως τα δικά του, ενώ τα κοινά τα φροντίζει πολύ λιγότερο από όσο πρέπει. Τα παραμελούν κυρίως επειδή νομίζουν ότι τάχα θα τα φροντίσει ο άλλος, όπως ακριβώς γίνεται με τις υπηρεσίες του σπιτιού, όπου οι πολλοί υπηρέτες κάνουν τη δουλειά πολύ χειρότερα από τους λίγους. Αν υποθέσουμε ότι κάθε πολίτης έχει χίλια παιδιά, όχι όμως επειδή τα γέννησε ο ίδιος, αλλά επειδή το κάθε παιδί ανήκει ταυτόχρονα σε κάθε πολίτη, τότε όλοι οι πολίτες θα αδιαφορήσουν το ίδιο…» 
3. «Αν άλλοι είναι οι καλλιεργητές και άλλοι οι ιδιοκτήτες, τότε το θέμα είναι διαφορετικό και ευκολότερο, ενώ αν καλλιεργούν οι ίδιοι, τότε το θέμα της ιδιοκτησίας δημιουργεί περισσότερες δυσκολίες. Αν δεν μοιράζονται ίσα την εργασία και την απόλαυση, άλλα άνισα, τότε αναγκαστικά όσοι κοπιάζουν περισσότερο και παίρνουν λιγότερο θα διαμαρτυρηθούν εναντίον εκείνων που κοπιάζουν λιγότερο και απολαμβάνουν περισσότερα. Γενικά, είναι δύσκολη η συμβίωση και η συνύπαρξη σε όλες γενικά τις ανθρώπινες σχέσεις και ιδιαίτερα αυτού του είδους…» 
4. «Είναι απερίγραπτο το πόση ευχαρίστηση προκαλεί σε κάποιον η σκέψη ότι κάτι του ανήκει…»! 
5. «Είναι η γλυκύτερη απόλαυση η καλοσύνη και η βοήθεια προς τους φίλους ή τους φιλοξενούμενους ή τους συντρόφους. Τούτο όμως συμβαίνει μόνο όταν υπάρχει ιδιοκτησία…» 
6. «Στην κοινοκτημοσύνη δεν μπορεί κανείς να δείξει γενναιοδωρία, ούτε μπορεί να προχωρήσει σε γενναιόδωρες πράξεις. Η γενναιοδωρία εκδηλώνεται μόνο στη χρήση της περιουσίας» 
7. «Η ζωή με το σύστημα της κοινοκτημοσύνης φαίνεται εντελώς αδύνατη…» 
8. «Διαπιστώνομε περισσότερες συγκρούσεις μεταξύ συνιδιοκτητών, παρά μεταξύ εκείνων που έχουν χωριστές ιδιοκτησίες…» 

Υπάρχει χρεία παράθεσης άλλων επιχειρημάτων; Γιατί, αυτά και μόνο αυτά, είναι αρκετά για να επιβεβαιώσουν τη σημασία, την αξία και τα οφέλη της ατομικής ιδιοκτησίας όχι μόνο για εκείνους που την έχουν, αλλά και το κοινωνικό σύνολο. Μόνο και μόνο η προσφορά των μεγάλων ευεργετών και σημερινών μεγάλων χορηγών επιβεβαιώνει την αιώνια αξία των επισημάνσεων του Αριστοτέλη και ραπίζει αλύπητα όλους εκείνους που προσπάθησαν επί δεκαετίες και συνεχίζουν να προσπαθούν να μας παραμυθιάζουν με την «κοινοκτημοσύνη», δηλαδή με το «σοσιαλισμό» και τον «κομμουνισμό», αφού έχουν «πολλές δυσκολίες», όπως θα έλεγε και σήμερα ο Αριστοτέλης.
http://www.dimitris-stergiou.gr/