Η Αίγυπτος σε σημείο βρασμού;

TOY ΙΣΜΑΤ ΣΑΜΠΡΙ *

Αναλυτές και ΜΜΕ εδώ και μία δεκαετία μιλάνε για μια μεγάλη κοινωνική έκρηξη στην Αίγυπτο, κάτι όμως που δεν έχει συμβεί μέχρι αυτή τη στιγμή. Όμως μήπως ήρθε η ώρα;

Σήμερα, ο φτωχός λαός της Αιγύπτου στέκεται επί ώρες στην ουρά για ένα κομμάτι ψωμί, εάν το βρει κι αυτό. Εμφανίστηκε πρόσφατα η λεγομένη «κρίση των κρεάτων»: η τιμή ενός κιλού κρέατος έφτασε στις 80 αιγυπτιακές λίρες (11 ευρώ), ποσό που αντιστοιχεί στο 25% του μέσου όρου του μισθού δημόσιου υπαλλήλου. Εμφανίστηκε, δε, κρέας άγνωστης προέλευσης, κάτι που ανάγκασε πολλές καταναλωτικές οργανώσεις και διάφορους κοινωνικούς φορείς να καλέσουν το λαό να απέχει από την κατανάλωση κρέατος ως....

ένδειξη διαμαρτυρίας γι’ αυτή την αδικαιολόγητη αύξηση των τιμών, αλλά και για την ποιότητα του κρέατος. Επίσης, ανέβηκαν οι τιμές των πουλερικών από 20 λίρες το κιλό στις 40 λίρες – οι Αιγύπτιοι καταναλώνουν 2 εκατομμύρια πουλερικά την ημέρα. Προ ημερών ήρθε στη δημοσιότητα ένα φρικιαστικό θέαμα, όταν ανακαλύφθηκαν σε μια γειτονιά της Αλεξάνδρειας (Μπούρτζι Ελ Άραμπ) 40 κεφάλια από γαϊδούρια και σκυλιά χωρίς το υπόλοιπο σώμα των ζώων! Γεγονός που ανησύχησε τους κατοίκους μήπως αυτό το κρέας βρέθηκε στο τραπέζι τους…

Η ασθένεια του προέδρου Μουμπάρακ και η γενικά επιβαρημένη κατάσταση της υγείας του, μετά από τη χειρουργική επέμβαση στην οποία υποβλήθηκε σε γερμανικό νοσοκομείο και το πέπλο της μυστικότητας γύρω από το γεγονός αυτό, αναζωπυρώνει το μέτωπο της διαδοχολογίας που έχει ξεκινήσει εδώ και ένα χρόνο, μια που και ο πρόεδρος πλησιάζει τα 85 χρόνια και έχει ήδη 30 χρόνια στην προεδρία της χώρας.

Επίσης, είναι η πρώτη φορά που η αιγυπτιακή αστυνομία αδυνατεί να εμποδίσει εκατοντάδες απολυμένους εργαζόμενους που βρίσκονται συγκεντρωμένοι μπροστά στο πρωθυπουργικό μέγαρο για πάνω από 10 ημέρες, ζητώντας την καθιέρωση κατώτερου μισθού στις 1.200 λίρες και την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας τους, φαινόμενο που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ στα 30 χρόνια από την κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης.

Δημόσιος τομέας

Οι συζητήσεις στο αιγυπτιακό Κοινοβούλιο τον τελευταίο καιρό δείχνουν το μέγεθος της διαφθοράς κυρίως στο δημόσιο τομέα και τη σπάταλη του δημόσιου χρήματος, καθώς το κεντρικό ελεγκτικό λογιστικό όργανο της Βουλής διαπίστωσε πως ευρίσκονται 1.000 ταμεία εκτός έλεγχου του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία συγκεντρώνουν πάνω από 273 δις λίρες, ενώ το πόρισμα της επιτροπής κατά της διαφθοράς του υπουργείου Ανάπτυξης καταγράφει 70.000 υποθέσεις διαφθοράς το χρόνο στο δημόσιο τομέα.

Μια χώρα όπως η Αίγυπτος, της οποίας ο πληθυσμός ξεπερνά τα 80 εκατομμύρια, σε εποχές κρίσης και υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης για πάνω από 30 χρόνια και, μάλιστα, σε εποχές παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, δεν μπορεί να μην επηρεάζεται αρνητικά σε όλους τους τομείς της ζωής… Πολλοί είχαν πιστέψει, φαίνεται, στις εξαγγελίες της κυβέρνησης τα προηγούμενα χρόνια, κυρίως μετά τον πόλεμο του 1973 με το Ισραήλ, οπότε η τότε αιγυπτιακή κυβέρνηση είχε δηλώσει πως αυτός είναι ο τελευταίος πόλεμος της χώρας και θα ασχολιόταν πια με την ανάπτυξη και την πρόοδο, για τη βελτίωση του επίπεδου ζωής των Αιγύπτιων στην Υγεία, την Παιδεία κ.λπ. Τίποτα όμως από όλα αυτά δεν πέτυχε και σήμερα κυριαρχεί η ανασφάλεια, η απογοήτευση και μεγάλα ποσοστά ανεργίας που μεταβάλλονται συνεχώς, με αποτέλεσμα ο μισός πληθυσμός να ζει κάτω από τα επίπεδα της φτώχειας, με ημερήσιο εισόδημα 2 δολάρια.

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ήρθε και η μεγάλη κρίση των υδάτινων πόρων που έβαλε τη χώρα σε μια πραγματική εμπόλεμη κατάσταση με τις χώρες της λεκάνης του Νείλου, δηλαδή τις Αιθιοπία, Ουγκάντα, Κένυα, Μπουρούντι, Κονγκό, Τανζανία και Ρουάντα.

Διανομή υδάτινων πόρων

Οι χώρες αυτές αποφάσισαν τη δημιουργία ενός καθεστώτος διανομής των υδάτων του Νείλου ανάλογα με τις ανάγκες τους, ανεξάρτητα από τη σύμφωνη γνώμη των Αιγύπτιων και των Σουδανών, κάτι που αν ισχύσει θα σημάνει την «ερημοποίηση» του 50% της αιγυπτιακής καλλιεργήσιμης γης. Σημειωτέον ότι η συμφωνία διανομής των υδάτων του Νείλου έγινε από τους Άγγλους αποικιοκράτες το 1929, βάσει της οποίας στην Αίγυπτο αντιστοιχεί το ποσό των 55 δις κυβικών μέτρων, δηλαδή οι υδάτινες ανάγκες της χώρας εξαρτώνται κατά 95% από τον Νείλο, κάτι που έκανε την αιγυπτιακή κυβέρνηση να ζητήσει πρόσφατα την αύξηση του ποσοστού της κατά 11 δις κυβικά επιπλέον.

Στην τελευταία συνάντηση των προαναφερόμενων χωρών στην Αίγυπτο τον περασμένο Απρίλιο, οι διαπραγματεύσεις ναυάγησαν, με την Αίγυπτο να επιμένει έστω στη διατήρηση της υπάρχουσας συμφωνίας, ενώ οι υπόλοιπες χώρες επέμειναν ότι όποια συμφωνία κι αν υπογραφεί πρέπει να καθοριστεί από τις ανάγκες της κάθε χώρας ξεχωριστά. Είναι ενδιαφέρουσες οι δηλώσεις του υπουργού Υδάτινων Πόρων και Ύδρευσης της Αιγύπτου, πως το Ισραήλ προσπαθεί να εκβιάσει την Αίγυπτο παρεμβαίνοντας με τη χρηματοδότηση έργων κατασκευής μεγάλων φραγμάτων συγκέντρωσης νερού στις χώρες της λεκάνης του Νείλου προκειμένου να εκβιάσει την Αίγυπτο να τροφοδοτήσει το Ισραήλ με νερό…

Η ένδειξη ενδιαφέροντος της Αιγύπτου, την τελευταία στιγμή, προς τις χώρες αυτές με επενδυτικά προγράμματα ύψους 27 εκατ. δολαρίων δεν σώζει την κατάσταση, ούτε συμπληρώνει την απουσία της Αιγύπτου από τα αφρικανικά δρώμενα δεκαετίες ολόκληρες, τη στιγμή που η Νορβηγία επενδύει 414 εκατ. στην Αιθιοπία για την κατασκευή νέου φράγματος στις πηγές του Νείλου…

Επίσης, η δεκαήμερη επίσκεψη υπουργού του Ισραήλ στις χώρες της λεκάνης του Νείλου σηματοδοτεί μια νέα φανερή επέμβαση των Ισραηλινών στην κρίση αυτή – και λέμε φανερή, διότι το Ισραήλ, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία στο βιβλίο του πρώην στρατηγού της Μοσάντ Μουσί Φέρτζι το 2003, είχε δρομολογήσει σχέδιο δράσης σε αυτές τις χώρες από τη δεκαετία του ’70, στέλνοντας πάνω από 5.000 εκπαιδευτές του στρατού και της αστυνομίας και τεχνικούς σε όλους τους τομείς της οικονομίας, της βιομηχανίας και για τη διαχείριση των υδάτων, πάντα με τη στήριξη των Αμερικανών.

Αυτές οι εξελίξεις σίγουρα θα φέρουν την Αίγυπτο σε μια άνευ προηγούμενου θύελλα, όπου, σε συνδυασμό με τις εσωτερικές εξελίξεις στον τομέα της οικονομίας και ελλείψει μιας κυβέρνησης εθνικής αποδοχής και χωρίς τη στήριξη ολόκληρου του αραβικού κόσμου, οι επιπτώσεις θα γίνουν καταστροφικές με απρόβλεπτες συνέπειες όχι μόνο για την Αίγυπτο, αλλά και για τις άλλες γειτονικές αφρικανικές και αραβοαφρικανικές χώρες.

Θα έχει τότε νόημα, άραγε, ο συμβολισμός του πολιτισμού της Αιγύπτου με το φαραώ να ενώνεται με το σύμβολο του Νείλου (Χαπί) και το σύμβολο της δικαιοσύνης (Μααέτ);

* Ο Ισμάτ Σάμπρι είναι Παλαιστίνιος αναλυτής, πρώην επιτετραμμένος της παλαιστινιακής πρεσβείας.

http://m-epikaira.gr